Gember is die opvallende specerij met dikke wortels. De smaak is bijzonder en pittig, het is een smakelijke toevoeging voor vele gerechten. Daarnaast zou gember ook een medicinale werking hebben én bij moeders die hun baby voeden zou het ook de melkproductie stimuleren. Volop redenen dus om zelf gember buiten te kweken in de tuin.
Kun je zelf buiten gember kweken?
De meeste gember is afkomstig uit warme landen waaronder India, Afrika en het Caraïbisch gebied. Het is ook mogelijk om gember in minder warme gebieden buiten te kweken, zolang je goed voor deze plant zorgt. Gember is een plant met een jaarlijkse cyclus, de groei is horizontaal en de wortelstokken zijn bruin van kleur. De planten groeien het beste onder warme omstandigheden met voldoende zonlicht, de aarde moet rijk zijn aan voeding en vochtig worden gehouden. Met wat extra bemesting kun je de groei stimuleren. Wanneer je thuis met gember kweken aan de slag gaat kun je in plaats van standaard mest ook gebruik maken van speciale compost.
Hoe kun je buiten gember kweken?
Om te beginnen heb je enkele wortelstokken nodig en de juiste aarde. Je kunt de wortelstokken in kleine stukken snijden, het is ook mogelijk om ze als geheel te planten. Het is ook mogelijk om eerst te wachten tot je nieuwe wortels ziet groeien alvorens ze in de aarde te steken. Wanneer je de eerste knoppen ziet verschijnen kun je ze horizontaal planten. Het is aan te raden om de gemberwortels op een diepte van vijf centimeter in de bodem te steken.
Je hebt de keuze om de gember in volle aarde te steken, of in losse potten te kweken. In volle aarde kun je ze beter wat dieper steken op een diepte van vijf tot tien centimeter. De wortels hebben voldoende vocht nodig, maar de aarde mag niet doorweekt zijn. Zet de planten niet pal in de zon om de beste resultaten te behalen. Omdat gember niet zo snel groeit als veel andere planten, moet je er rekening mee houden dat andere gewassen de gember snel kunnen overwoekeren. Zorg ervoor dat je onkruid regelmatig verwijdert.
Tijdens de eerste fase is het van belang om de juiste vochtigheidsgraad aan te houden. Zowel extreme kou als sterke wind kan de planten beschadigen. De bladeren worden aangetast en de plant kan niet verder groeien. Het zal zeker een aantal maanden duren voordat ze klaar zijn om te oogsten, je zult daarom wel wat geduld moeten uitoefenen. Het volledige proces duurt ongeveer tien maanden, met een beetje geluk iets korter. Wanneer ze langer onder de grond blijven zullen er zich teveel vezels ontwikkelen.
Je kunt zien wanneer de planten klaar zijn om te oogsten wanneer de bladeren van kleur veranderen. Eerst worden ze geel, daarna zullen ze compleet verwelken. Op dat moment kun je de volledige plant opgraven om de wortels van de gember uit de aarde te halen. Je kunt dan direct de beste wortels apart nemen om weer met een nieuwe kweek te starten. Als je dit direct doet hoef je ze niet eerst te bewateren. Je kunt ze op de grond laten liggen, tot het weer warmer wordt en nieuwe knoppen ontstaan. Je kunt de rest van de oogst verkopen of uiteraard voor jezelf gebruiken.
Verschillende omstandigheden bij buiten gember kweken
Je kunt op verschillende manieren gember buiten kweken. In de tuin, in potten of op grotere stukken land wanneer je grote hoeveelheden gember wilt verbouwen. Wanneer je een groot aantal planten hebt groeien kun je een aantal wortels in de grond laten zitten. Volgend jaar zullen ze vanzelf weer opnieuw gaan groeien. Dat gebeurt automatisch op het moment dat het klimaat dat weer toestaat.
In Nederland hebben we vier specifieke seizoenen, daarom is de beste tijd om gember te planten aan het begin van de lente. Het zal een tijdje duren voordat de wortels onder de grond uit zullen komen. Het is overigens ook mogelijk om gember binnen te planten wanneer je in een kouder klimaat of seizoen toch gember wilt kweken. Je kunt wel gember buiten kweken in niet-tropische gebieden, maar de timing van het kweken is wat lastiger omdat je met diverse seizoenen rekening moet houden. Ook zul je goed voor de planten moeten zorgen. Je kunt dan rond de winter gaan oogsten. Ook deze gember zal een heerlijk aroma en geur bezitten, het is de moeite dus zeker waard!
Waarom is gember zo belangrijk?
Gember is een specerij met veel mogelijkheden, er wordt ook een medicinale werking aan toegeschreven. Daarmee is het een plant die mensen graag ook zelf binnen of buiten verbouwen. We hebben al enkele voordelen genoemd, laten we nog wat beter kijken naar de voordelen van gember. Je kunt er ten eerste thee mee zetten, snoepgoed van maken of koekjes een bijzondere smaak mee geven. Je kunt het daarnaast ook gebruiken om dranken van een lekkere smaak te voorzien. Je kunt gember als smaakmaker gebruiken door deze fijn te snijden en te roerbakken. Met groente maar ook zeker met vlees en vis. Een beetje gember in de soep is ook heerlijk!
Medicinale werking van gember
Naast culinaire hoogstandjes zou gember ook bevorderlijk zijn voor de gezondheid en bij het bestrijden van veelvoorkomende klachten. Veel griepmedicijnen bevatten gember om maar een voorbeeld te noemen. Het wordt gebruikt tegen verkoudheid, hoesten of om een pijnlijke keel te verzachten. Gember heeft een vochtafdrijvende werking, het is ontstekingsremmend en kan als pijnstiller worden gebruikt. Mensen die last hebben van maagklachten of met de spijsvertering, geven ook aan baat te hebben bij deze specerij. Gember stimuleert de stofwisseling en de bloedsomloop.
Conclusie
Gember is een veelzijdige specerij die op vele verschillende manieren gebruikt kan worden. Je kunt ze in gedroogde toestand kopen, vers of in poedervorm als je ze liever niet zelf kweekt. Wanneer je besluit om in plaats van zelf gember te kweken de wortels in de winkel koopt, kun je deze het beste in een plastic zak bewaren in de koelkast. Dan blijven ze langer goed na aanschaf. Uiteraard gaat er niets boven gember die je zelf hebt gekweekt!